نشریه علمی شهر ایمن
برساخت الگوی شهر ایمن براساس شاخصه‌های رفتاری ساکنان (نمونه‌ی موردی محله‌ی راهبند ساری)
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، دکتری مهندسی معماری، مدعو دانشگاه آزاد ساری
2 دانشجوی دکتری مهندسی معماری، دانشگاه آزاد ساری
3 دانشیار، مدیرگروه دکتری شهرسازی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
چکیده
شهرها، سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی پایدار و پیچیده‌ای هستند،که اگر عوامل برهم‌زننده‌ی تعادل آنها چون امنیت، کنترل نشود، روبه زوال می‌روند. یکی از جدیدترین رویکردها در برابر بحران امنیت شهری توجه به رابطه بین محیط و رفتار و فرضیات و فرآیندهای مبتنی بر پیش‌گیری از جرم از طریق طراحی محیطی (CPTED) است. با توجه به موفقیت‌آمیز بودن CPTED در دنیا، می‌توان طبق فرضیه‌ها، دریافت که بین خصوصیات محیط کالبدی و ویژگی‌های رفتاری ساکنان در فضاهای مسکونی رابطه وجود دارد. می‌توان با تبیین الگوهای محیط‌های مسکونی امن در شهر ساری آن را با شاخصه‌های CPTED تطبیق داد و با به‌کارگیری ویژگی‌های رفتاری طبقه‌ی محروم به الگوهای کالبدی فضای مسکونی امن دست یافت. پژوهش حاضر از نظر روش‌شناسی در دسته‌ی تحقیقات آمیخته، ترکیب روش‌های کمی-کیفی از نوع موردکاوانه (محله‌ی راهبند) است. مؤلفه‌های CPTED را با سه فرضیه ارزیابی کرده‌ایم. ابتدا از روش‌شناسی اسنادی وکتابخانه‌ای بارویکرد بازنگری نظام‌مند منابع مرتبط جهت شناسایی معیارهایCPTED بهره گرفته شد. متعاقباً با انجام گونه‌شناسی کالبدی و اجتماعی محله راهبند از طریق توزیع پرسش‌نامه مستخرج از مؤلفه‌های متغیرهای اصلی تحقیق به صورت هدفمند و تحلیل داده‌های کیفی حاصل با SPSS درجه‌ی اهمیت هر معیار ارزیابی شد. هدف تحقیق بررسی رابطه‌ی بین محیط کالبدی و رفتار ساکنان در جهت ارائه‌ی فاکتورهای تعیین‌کننده در طراحی فضای شهری امن و استفاده از آمار توصیفی درتأیید یارد GOF است. مدل تحلیل عاملی استفاده از آمار توصیفی استنباطی از طریق معیار فرضیه‌های تحقیق و استفاده از آزمون کولموگروف-اسمرینوف با استفاده از تحلیل 384 پرسش‌نامه در فاصله‌ی سال های 98و99 است. طبق خروجی‌ها برای مدل حاضر GOFبرابر 63/0 محاسبه که نشان از برازش کلی قوی مدل دارد، کلیه‌ی فرضیه‌های تحقیق تأیید و مؤلفه‌ی ویژگی‌های رفتاری ساکنان محله مهم‌ترین معیار امنیت محیطی محله‌ی راهبند شناخته شده است.
کلیدواژه‌ها
)