ارزیابی نقش عوامل فضایی فقر شهری و پهنه‌بندی در راستای اقدامات پدافند غیر‌عامل (نمونه‌ی مورد مطالعه‌ی کلان‌شهر تهران)

نویسندگان

1 جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران

2 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران

چکیده

ایران ازجمله کشورهای درحال‌توسعه است که در دهه­های گذشته با افزایش نرخ شهرنشینی و گسترش فقر شهری، نواحی فقیر شهری در آن افزایش یافته است؛ به‌طوری‌که درحال حاضر برنامه‌ریزی برای اسکان کم‌درآمدها و سامان‌دهی محله­های فرودست شهری، به‌ویژه درکلان‌شهرها و مناطق پیرامون آن­ها، از مسائل مهم توسعۀ شهری در کشور است. هدف این پژوهش بررسی عوامل فضایی و تأثیر آن بر پهنه‌بندی کاربردی برای پدافند غیر‌عامل در مناطق کلان‌شهر تهران است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، جزء پژوهش­های توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش، مطلوبیت فقر شهری در قالب دو شاخص فقر کالبدی و فقر پدافند غیر‌عامل، با استفاده از آزمون‌T‌تک‌نمونه‌ای بررسی شده است. الویت‌بندی شاخص­های پژوهش با استفاده از مدل تصمیم‌گیری شبکه‌ای‌ANP‌انجام شده است. برای نمایش و ارزیابی فضایی فقر شهری در سطح مناطق نیز از نرم‌افزار‌‌ARC GISاستفاده شده است. نتیجه‌ی نهایی حاکی از آن است که وضعیت شاخص فقر کالبدی و فقر پدافند غیر‌عامل در مقایسه با متوسط جامعه وضعیت نامطلوبی دارد و ازنظر شاخص فضایی فقر که بیش‌ترین امتیاز را در مقایسات زوجی معیارها نیز به‌دست آورده بود، منطقه‌ی‌1‌شهرداری شهر تهران (بالاترین رتبه) و پس از آن منطقه‌ی‌2‌و منطقه‌ی‌3 قرار می گیرند. مناطق ضعیف از نظر فقر پدافندی نیز به ترتیب مناطق‌18‌(پایین‌ترین رتبه)، 17‌و 19‌می­باشد.

کلیدواژه‌ها