%0 Journal Article %T ابعاد تاب‌آوری شهری در شرایط بحران به منظور کاهش گسست‌های فضایی (مطالعة موردی: مناطق 2 و 12 شهر تهران) %J نشریه علمی شهر ایمن %I انجمن علمی پدافند غیرعامل ایران %Z 2676-556X %A بیگدلی, الهه %A حسین زاده دلیر, کریم %A عزت پناه, بختیار %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 4 %N 2 %P 1-23 %! ابعاد تاب‌آوری شهری در شرایط بحران به منظور کاهش گسست‌های فضایی (مطالعة موردی: مناطق 2 و 12 شهر تهران) %K تاب‌آوری شهری بحران %K گسست فضایی %K خوشه‌بندی میانگین فازی (FCM) %K مناطق ۲ و ۱۲ شهر تهران %R 10.22034/ispdrc.2021.699731 %X در ادبیات دانشگاهی اخیراً تأکید بر این است که چرا تاب‌آوری شهری متفاوت از پایداری شهری است. این در حالی است که برنامه‌های سیاست‌گذاری شهری از این اصطلاحات تقریباً به جای یکدیگر استفاده می‌کنند. در این پژوهش با توجه به فرسوده بودن ابنیه، عدم تخلخل و نفوذپذیری کم‌فضایی، الگوی پراکنش فضایی جمعیت، عوامل مؤثر بر گسست‌های کالبدی ـ فضایی در سطح منطقه 2 و 12 کلانشهر تهران بررسی می‌شود. پژوهش حاضر در زمرة تحقیقات کاربردی است که با روش تحلیلی ـ موردی و رویکرد کمی انجام گرفته است. با توجه به ماهیت داده‌ها و عدم امکان کنترل رفتار متغیرهای مؤثر در مـسئله نیز از نـوع غیرتجربـی است. به منظور تحلیل ابعاد تاب‌آوری، ابتدا به بررسی و تجزیه و تحلیل ۲۱ معیار مطالعاتی مستخرج از مبانی نظری، شامل آمار و اطلاعات اسنادی، منابع سرشماری، طرح‌ها و اسناد فرادست از جمله مطالعات طرح تفصیلی و حوزه و بلوک آماری 1396 کلانشهر تهران پرداخته شد. پس از استخراج و طبقه‌بندی معیارهای مورد مطالعه ‌اقدام به عملیاتی‌‌کردن و استانداردسازی آنها بر اساس روش‌های خوشه‌بندی FCM و K-Means شد. بر این مبنا جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای Excel، Arc GIS، Matlab و Eviews استفاده شده است. نتایج این پژوهش ضمن بررسی تفاوت ابعاد کالبدی و فضایی در وضعیت تاب‌آوری مناطق، مؤید ناپایداری و افزایش گسست‌های فضایی در سطح محلات مورد مطالعه است. نتایج این پژوهش بیان می‌دارد که دورنمای کلی تاب آوری مناطق ۲ و ۱۲رضایت بخش نبوده و منطقه ۲ دارای وضعیت متوسطی می‌باشد. از میان محلات منطقه 2، محلات شهرک غرب، ایوانک، پردیسان شهرک هما، پونک و اسلام آباد با توجه به نوساز بودن، نفوذپذیری مناسب و تراکم فضایی و پراکنش جمعیت نسبتا بهینه با وضعیت تاب‌آوری متوسط ارزیابی شدند. از میان محلات منطقه ۱۲، محلات بازار، ارگ ـ‌ پامنار، فردوسی و امام‌زاده‌یحیی با توجه به فرسوده بودن ابنیه، نفوذپذیری کم‌فضایی، تمرکز فضایی جمعیت و افزایش گسست‌ کالبدی ـ فضایی خوشه‌ای با بدترین وضعیت تاب‌آوری ارزیابی شدند. %U https://www.ispdrc.ir/article_699731_2b5e2d79ed64b1ba1387dc8df0d158d4.pdf